Tìm hiểu về than hoạt tính

1. Than hoạt tính là gì?

Than hoạt tính được biết đến là một dạng vật chất (than) được đốt ở nhiệt độ cao trong môi trường yếm khí. Thành phần chủ yếu là Carbon ( dạng bột), grafit (dạng tinh thể vụn), tàn tro ( các kim loại kiềm và vụn cát)
Theo đó, than hoạt tính có cấu tạo đặc biệt và đa dạng, kết cấu nhiều lỗ xốp, bề mặt lớn. Dưới kính hiển vi điện tử, một hạt than hoạt tính trông giống như tổ kiến; tổng diện tích bề mặt của 0,5 kg than hoạt tính (đơn vị khối lượng từ 1.000 – 2.500 m2/g).
Mục đích chính của than hoạt tính trong quá trình lọc nước: Khử các chất bẩn được tính bằng gram chất bẩn hoặc gram COD được giữ lại trong 1kg Than hoạt tính; làm sạch vết của các kim loại nặng hòa tan trong nước; làm sạch triệt để chất hữu cơ hòa tan, khử mùi và vị, đặc biệt nước thải công nghiệp chứa các phân tử hữu cơ độc hại hoặc các phân tử có độ bền vững bề mặt cao ngăn cản các quá trình xử lý sinh học.

2. Ưu điểm của 

-              Độ bền cơ học cao do độ cứng bên trong hạt tự nhiên
-              Chất lượng sản phẩm được kiểm soát chặt chẽ
-              Hàm lượng tro thấp, chu kỳ tái sinh ít hao hụt
-              Hiệu quả trong quá trình sử dụng

3. Sự phổ biến của than hoạt tính gáo dừa

Tại Việt Nam, đặc biệt là những vùng trồng dừa chủ yếu thì đều biết rằng, dừa là cây trồng đem lại nhiều lợi ích nhất phục vụ cho đời sống của môi gia đình. Như một minh chứng cho thấy rằng, chúng ta có thể tận dụng mọi thứ của trái dừa để sử dụng như nước dừa, gáo dừa, cùi dừa… Hiện nay, người dân đang có những phương pháp chế tạo than hoạt tính gáo dừa để phục vụ cho quá trình lọc nước sạc thay vì sử dụng than đá. Hơn nữa, việc sử dụng vừa có thể lọc được những hạt cát liti mà cũng vừa đảm bảo độ ổn định, ít bị vỡ và ít tạo bụi hơn so với than đá.
Than hoạt tính sọ dừa được sử dụng chủ yếu để hấp phụ chất khí và chất lỏng trong các ngành công nghiệp: Dầu mỏ, hóa chất, Y dược, luyện vàng, chế biến thực phẩm, lọc nước, xử lý khí bị ô nhiễm…Có tác dụng tinh chế, phân ly, khử mùi vị lạ, thu hồi các kim loại quý, làm chất xúc tác, mặt nạ phòng độc, đầu lọc thuốc lá…
Cùng với đó, Việt Nam đang đẩy mạnh công nghệ và có sự đầu tư hợp lý trang thiết bị máy móc nhằm cung cấp một lượng lớn các loại than hoạt tính gáo dừa chất lượng và đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế.

4. Quá trình lọc nước than hoạt tính

Đầu tiên, bạn cho nguồn nước muốn lọc qua vòi sen để tạo mưa (hạt nhỏ - tránh làm xói mòn lớp cát trên cùng). Qua lớp cát trên cùng, nước đã được lọc sơ các loại bụi bẩn, sinh vật, phèn và thấm qua lớp than hoạt tính. Lớp than hoạt tính này có tác dụng hấp phụ các chất độc hại, các loại vi sinh vật nguy hiểm và trung hòa các khoáng chất khó hoàn tan trong nước. Qua lớp than hoạt tính, nước tiếp tục thấm qua lớp cát lớn, lớp sỏi nhỏ và lớp sỏi lớn nhất để đi ra bể chứa nước sạch.
Nước đi qua than hoạt tính phần lớn là các phân tử hữu cơ hòa tan được lưu giữ lại trên bề mặt. Ngoài ra trong quá trình  , Than hoạt tính chứa và nuôi dưỡng các loại vi khuẩn có khả năng phân hủy các chất hữu cơ dính bám để tạo ra bề mặt tự do, cho phép giữ lại các phân tử hữu cơ mới.

5. Ứng dụng của than hoạt tính 

• Lĩnh vực y tế (Carbo medicinalis – than dược): Giúp tẩy trùng và loại bỏ độc tố trong thức ăn… ; giúp tẩy các chất bẩn vi lượng trong lọc nước gia đình
• Lĩnh vực công nghiệp hóa học: làm chất xúc tác và chất tải cho các chất xúc tác khác...
• Lĩnh vực kỹ thuật:  than hoạt tính là một thành phần lọc khí (trong đầu lọc thuốc lá, miếng hoạt tính trong khẩu trang); tấm khử mùi trong tủ lạnh và máy điều hòa nhiệt độ...

 Than hoạt tính còn được dùng để khử mùi, khử các chất độc có trong không khí do ô nhiễm, chống nhiễm phóng xạ, diệt khuẩn, virut… làm sạch môi trường bệnh viện, trường học, văn phòng làm việc, phòng ngủ, phòng ăn, nhà bếp, nhà vệ sinh …